RIO DE JANEIRO (Novum/AP) - De Braziliaanse architect Oscar Niemeyer, de man die vormgaf aan de Braziliaanse hoofdstad Brasilia, is woensdag op 104-jarige leeftijd overleden. Dat heeft het ziekenhuis gezegd waar Niemeyer werd verpleegd. Niemeyer had een infectie van de luchtwegen.
De architect lag al enkele weken in het ziekenhuis en werd eerder dit jaar ook al een paar keer opgenomen. Hij had nierproblemen, had last van uitdrogingsverschijnselen en had een longontsteking onder de leden.
In de dagen voor zijn dood werkte Niemeyer nog aan een aantal projecten, aldus zijn arts Fernando Gjorup. Hij ontving onder andere bezoek van ingenieurs. "Het indrukwekkendste was dat zijn lichaam leed, maar dat zijn geest helder was. Hij sprak over het leven", aldus Gjorup.
Niemeyer bleef ver van de stalen dozen die veel andere moderne architecten ontwierpen. In zijn werk - van de kathedraal in Brasilia tot het gebouw van de Franse Communistische Partij in Parijs - is te zien dat Niemeyer inspiratie putte uit de vormen in de natuur. Zij bekendste ontwerpen zijn het complex van de Verenigde Naties in New York en het Museum voor Moderne Kunst in Niteroi, dat lijkt op een vliegende schotel.
"Ik hou niet van rechte hoeken. Ook niet van de rechte, harde en starre lijnen die door de mens zijn gemaakt", schreef Niemeyer in 1998 in zijn memoires. "Waar ik wel van houd zijn vrije en zinnenprikkelende rondingen. Die rondingen vinden we in bergen, in de golven van de zee, in het lichaam van de vrouw van wie we van houden."
De rondingen waar Niemeyer zo van hield zijn ook terug te vinden in Brasilia. Hij ontwierp de belangrijkste gebouwen in de stad, die in 1960 de hoofdstad van Brazilië werd. De stedenbouwkundige planning was het werk van architect Lucio Costa. Sommige critici meenden dat de stad geen 'ziel' heeft en klaagden over het gebrek aan straathoeken. "Een utopische verschrikking", aldus kunstcriticus Robert Hughes.
Niemeyer trok zich van de kritiek weinig aan. "Als je naar Brasilia gaat dan kan het zijn dat je het niet mooi vindt, je kunt zeggen dat iets anders beter is, maar niets is hetzelfde als Brasilia", zei hij in een interview met dagblad O Globo in 2006. "Ik zoek altijd naar verrassingen in mijn architectuur. Een kunstwerk moet de emotie van nieuwigheid opwekken."