Nu de woningmarkt na de economische crisis langzaam uit het dal kruipt, zouden oude bouwprojecten weer kunnen opgepakt. Geen slim idee, stelt PBL-onderzoeker Frank van Dam tegen dagblad Trouw. "Nu bouwen levert wel wat geld op, maar dat is korte-termijnstrategie. Op de lange termijn zullen gemeenten merken dat ze dan te maken krijgen met leegstand."

Volgens het PBL moet Nederland niet te veel bouwen voor een vraag die tijdelijk is, aldus het planbureau donderdag tegen Radio 1. "Vraag je af hoe de bevolkingsopbouw eruit gaat zien over tien jaar. Men moet zich aanpassen aan een nieuwe doelgroep."

Het PBL ziet over over tien tot twintig jaar veel koophuizen vrij staan. Door vergrijzing ontstaat een toename van het aantal een- en tweepersoonswoningen. In 2030 zullen meer dan 1,4 miljoen 75-plus-huishoudens bestaan. Verlaten zij hun woning, dan komen rond die tijd jaarlijks zo'n vijftigduizend koopwoningen vrij. Dat is net zoveel als voor de crisis aan nieuwbouw werd neergezet.

Een ander aandachtspunt is volgens het PBL het aantal basisschoolleerlingen dat in rap tempo slinkt. In 2012 waren dat nog ruim anderhalf miljoen, over tien jaar is dat aantal met zeven procent gedaald. Hierdoor zullen sommige scholen moeten sluiten, bijvoorbeeld in Súdwest Fryslân, waar het aantal leerlingen met ongeveer een kwart gaat afnemen.

Ook dorpen rond grote steden krijgen te maken met een terugval. Een woordvoerder van het PBL zegt donderdag tegen de Volkskrant dat die regio's de plek waren waar babyboomers gingen wonen. "Nu zijn die kinderen uit huis en slaat de vergrijzing toe."

In grote steden is wel een toename van basisschoolleerlingen te verwachten. In Utrecht gaan 33 procent meer basisschoolleerlingen over tien jaar naar school, Amsterdam ruim 17 procent, zo is de verwachting.