Sinds oktober mogen de huren voor nieuwe huurders in gebieden met een tekort aan woningen maximaal 120 euro per maand worden verhoogd. Voormalig minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner (CDA) wilde de huren in de sociale sector zo meer in lijn brengen met de prijzen van andere woningen.

Sindsdien is het aantal aangeboden huurwoningen tussen driehonderd en vijfhonderd euro per maand afgenomen, terwijl het aantal aangeboden huizen tussen zeshonderd en zevenhonderd euro toenam. Mensen met een lager inkomen die sinds vorig najaar zijn verhuisd, zijn gemiddeld 42 procent van hun inkomen kwijt aan huur. Dat is voor velen niet op te brengen, stelt het rapport. De maatregel zorgt er volgens het rapport voor dat de woningmarkt daar nog verder verstopt raakt.

Het rapport is mede gebaseerd op ruim 750 klachten die zijn binnengekomen bij een meldpunt van de Woonbond, de Huurdersvereniging Amsterdam en de Amsterdamse afdelingen van SP, PvdA en GroenLinks. Deze organisaties ageren al langer tegen de huurverhogingen.

Verreweg het grootste deel van de binnengekomen klachten kwam van woningzoekenden. Zij wijzen erop dat de huurverhoging verhuizen onbetaalbaar maakt doordat de maatregel van Donner alleen betrekking heeft op nieuwe huurders. Daardoor loopt de huurmarkt in de schaarstegebieden, zoals Amsterdam en Utrecht, alleen maar verder vast.

De Woonbond verdenkt Donner ervan dat de huurverhoging, die op deze manier vooral zou werken als een 'verhuisboete', vooral is bedoeld om verhuurders de mogelijkheid te geven meer inkomsten te genereren. "Wij vinden het oneerlijk om de rekening alleen neer te leggen bij mensen die verhuizen", aldus een woordvoerder. De bond pleit ervoor in plaats daarvan de huren van zittende huurders die relatief weinig huur betalen te verhogen. PvdA-Kamerlid Jacques Monasch heeft naar aanleiding van het rapport Kamervragen gesteld aan Donners opvolger Liesbeth Spies. Hij wil dat corporaties stoppen de maximale huur te vragen.