GRONINGEN (Novum) - De hypotheekrente in Nederland ligt gemiddeld ongeveer een procentpunt hoger dan in andere Europese landen. Dat blijkt donderdag uit een notitie van het Centraal Plan Bureau (CPB). Een van de mogelijke verklaringen is volgens het CPB de afgenomen concurrentie, doordat buitenlandse partijen de hypotheekmarkt hebben verlaten.

Omdat drie van de vier grote banken zijn genationaliseerd of staatssteun hebben ontvangen, is de vierde, de Rabobank, min of meer vrij om een prijsniveau voor de hypotheekrente vast te stellen, maar daar gaat het planbureau niet op in.

Het CPB onderzocht de kwestie op verzoek van minister voor Wonen Stef Blok (VVD). Andere verklaringen voor de hogere hypotheekrente zijn het gebrek aan eigen vermogen, en de perceptie van banken dat het risico om nieuwe hypotheken af te sluiten is toegenomen.

Het CPB acht het niet waarschijnlijk dat de hypotheekrente hoger ligt omdat de kosten voor financiering van vreemd vermogen in Nederland hoger liggen dan in omringende landen.

Het CPB baseert zich op statistieken van de Europese Centrale Bank. Het bureau geeft verder aan dat de reële huizenprijzen sinds 2008 met ongeveer twintig procent zijn gedaald. De huizenprijzen zouden zo'n vijf procent hoger liggen als de Nederlandse hypotheekrente op het lagere EU-gemiddelde zou liggen.

De huizenprijzen zijn volgens het CPB gedaald vanwege de afname van het beschikbare inkomen en de groei van de woningvoorraad. Een derde factor is de onzekerheid over het beleid op de woningmarkt sinds 2010.

De daling van de consumptie in de periode 2008-2012 is voor iets minder dan de helft toe te schrijven aan de daling van de huizenprijzen, aldus het CPB.