Simson presenteerde in Brussel een ‘gereedschapskist’ om op korte termijn de pijn van hoge energienota's te verzachten. Volgens de commissie hebben al twintig lidstaten maatregelen getroffen of zeggen dat te gaan doen, bijvoorbeeld door de btw op energie te verlagen. Ook in Nederland wordt dat overwogen. Directe, tijdelijke inkomenssteun aan huishoudens is volgens de commissie eveneens een optie om de winter door te komen. "Nu we uit de pandemie opkrabbelen en ons economisch herstel begint, is het belangrijk dat we kwetsbare consumenten beschermen en Europese bedrijven steunen", zegt de Estse.

De explosief gestegen olie- en gasprijzen staan volgende week op de agenda van een tweedaagse top van de 27 EU-leiders in Brussel. Een aantal vooral zuidelijke lidstaten wil actie op Europees niveau, zoals een gezamenlijke inkoop van gas. De commissie gaat de voor- en nadelen voor de middellange termijn daarvan onderzoeken, maar ingewijden wijzen erop dat dergelijke samenwerking op vrijwillige basis zal zijn. De EU heeft al een totale opslagcapaciteit voor meer dan 20 procent van het jaarlijkse gasverbruik, maar niet alle lidstaten hebben even goede opslagfaciliteiten. Premier Mark Rutte heeft dinsdag in de Tweede Kamer al gezegd niets te voelen voor de gezamenlijk inkoop van gas.

Marktanalyse

"De situatie momenteel is uitzonderlijk, maar de interne energiemarkt heeft de afgelopen twintig jaar goed gefunctioneerd", aldus Simson. Het huidige model, waarbij de gasprijs is gekoppeld aan de elektriciteitsprijs, is volgens de commissie het meest efficiënt, maar desondanks belooft ze een "verdere marktanalyse".

Brussel verwacht dat de prijsstijgingen tijdelijk zijn en komend voorjaar weer dalen, al zal het prijsniveau wat hoger blijven dan in de voorgaande, historisch goedkope, jaren. De vraag naar brandstoffen is enorm toegenomen terwijl de productie tijdens de lockdowns is afgeschaald. Het dagelijks EU-bestuur meent dat het aanbod zal worden opgeschroefd. Ook noordelijke landen als Nederland en Duitsland vertrouwen op de marktwerking.

Daarnaast wijst Simson erop dat de EU al heeft afgesproken te verduurzamen en minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen. De transitie naar schone, goedkopere energie is volgens de commissie dan ook de beste verzekering tegen prijsschokken in de toekomst, en moet daarom versneld worden. Ze roept de lidstaten op de vergunningsprocedures voor wind- en zonneparken te bespoedigen, de investeringen in hernieuwbare energiebronnen op te voeren en opslagcapaciteit daarvoor te ontwikkelen.

Door: ANP